In en uit de lappenmand.. en bijna in Georgië.

Het is pas een kleine twee weken geleden toen ik ons laatste reisverhaal aan juliie schreef, op het moment dat wij waren aanbeland in Cappedocië. En dat ligt letterlijk en figuurlijk inmiddels alweer ver achter ons, want momenteel schrijf ik jullie vanaf de kust van de zwarte zee. Waar wij overigens helemaal niet van plan waren om naartoe te gaan. Iets met 'change of plans, maar daarover later meer..

Eerst maar weer een terugblik op de twee afgelopen weken:

Diegene die ooit in Cappedocië zijn geweest zullen ongetijfeld samen met mij beamen dat het een van de meest touristische trekpleisters en highlights is die Turkije te bieden heeft. Het is wonderbaarlijk en fascinerend hoe de elementen van de natuur de rotsen en het landschap hebben gevormd en welke sculpturen er door zijn ontstaan. En hoe mensen daar zelf vervolgens ook nog eens hun draai aan hebben gegeven, door her en der deze rotsen uit te hollen tot complete woningen en zelfs talloze (en soms van binnen met kleurrijke fresco''s beschilderde) kerkjes. Er zijn verschillende valleien met namen als 'Love Valley,' 'Imagination Vallei', 'Pink en Red Valley'. Het voelt bijna alsof je door het sprookjesbos de Efteling loopt met al die gekke smurfenhuisjes. Maar eigenlijk loopt bijna niemand hier doorheen, althans geen Turk. Hoogstens klimmen ze op een paard of een quad. De meesten vinden het voldoende wanneer ze een foto hebben gemaakt van één van de valleien vanaf een vieuwpoint op de parkeerplaats. Wij zijn één van de weinige gekke touristen die het natuurlijk ook nog allemaal van dichtbij willen zien.

De allergrootse attractie van Cappedocië blijken de luchtballonnen te zijn. En ik steek er mijn hand voor in het vuur dat een tochtje met een luchtballon over Cappadocia op de bucketlist van iedere Turk te vinden is. Maar die moeten daar zelf ook nog flink voor betalen, want goedkoop is dat ritje van een uur zeker niet. En met de huidige inflatie van zo'n 80% en een compleet gekelderde Lira is dat niet voor iedereen weggelegd. We hebben dat tochtje zelf overigens overgeslagen, maar dat blijkt aan geen enkele Turk uit te leggen. Want dáár ga je tenslotte toch voor naar Cappedocië?
Wij hebben genoegen genomen met de omgeving en het hele ballonnen schouwspel. En dat is heel indrukwekkend. Om 4.00 s' nachts worden we (nouja, 'ik' want Roland is niet wakker te krijgen) al gewekt door het geluid van al het gas waarmee alle ballonnen in de verre omgeving worden gevuld. En nog voor zonsopgang hangen ze allemaal in de lucht. Ik tel er in de 'gauwigheid' zeker zo'n 130. Sommige mandjes scheren op slechts een kleine tien meter boven onze camping.

Twee dagen later fietsen we door naar Kayzeri. Om daarna een bus te nemen naar de stad Malatya, een paar honderd kilometer verder over onze route naar het oosten.

Het is al donker als we aankomen op het busstation. En negen van de tien keer ligt zo'n busstation een tien tot vijftien kilometer buiten de stad en is het, dit keer in het donker, een hele tour om (langs een drukke vierbaansweg) weer heelhuids in het centrum te arriveren. En in tegenstelling tot wat normaal gesproken geen probleem is, kunnen we nu geen budget- of middenklasse hotel vinden, en boeken we tenslotte maar een kamer in het vijfsterren hotel (voor de prijs van een Nederlands budgethotel) met zwembad, sauna en Hamam. Waar we vervolgens arriveren in de sjieke lobby met onze inmiddels niet meer zo schone fietsjes aan de hand met de vraag of we deze ook binnen mogen parkeren? Ja hoor, geen probleem. Ze krijgen een fijn plekje in het magazijn.

Voor het hotel is het een hippe bedoening; cafeetjes in een park, waar op een grasveld allemaal louncheseats zijn geïnstalleerd en waar iedereen in gezellige zitzakken drankjes drinkt. We voegen ons hier graag nog even aan toe voordat we prinsheerlijk wegdromen in het superdeluxe bedje van onze suite.

En gepamperd door al deze luxe, waaronder een werkelijk enorme ontbijtkeuze, besluiten we er nog een dagje extra aan vast te plakken. De sauna en het zwembad lonkt en we kunnen meteen het nuttige met het aangename combineren, want de remblokjes van onze fietsen moeten worden vervangen en mijn achterlicht doet het niet meer. En er moeten nog wat extra snacks voor de komende fietsdagen worden ingekocht.

En dus wandelen we de volgende ochtend naar de supermarkt om de hoek, om tot de verbijsterende ontdekking te komen dat er pal naast het hotel complete huizenblokken zijn ingestort en de supermarkt inmiddels niet meer bestaat. We lopen door een verlaten wijk, want de appartementen en flats die nog overeind staan blijken onbewoonbaar. Overal ligt puin en rotzooi. Sommige woonblokken zijn inmiddels compleet afgegraven, bij andere complexen liggen de buitenmuren eruit en kijken we zo tegen allerlei inventaris aan, alsof deze panden gisteren pas zijn verlaten. Het is een akelig en sinister beeld en wij realiseren ons nu pas dat deze stad blijkbaar flink is getroffen door de aardbeving. Ook al ligt hij nog honderden kilometers van de steden vandaan die we steeds in het nieuws hebben gezien. En we realiseren ons nu dus ook waarom we blijkbaar geen goedkoper hotel konden boeken; ze zijn voor het grootste deel ingestort. Stilletjes en ontdaan lopen we terug naar ons hotel.

En wanneer we de dag daarop verder fietsen over het platteland, door de heuvels en door dorpjes zien we daar alle sporen die de aardbeving heeft achtergelaten en realiseren we ons pas de complete omvang hiervan. De helft van alle huizen zijn ingestort of onbewoonbaar. Mensen wonen in containers of tenten, naast datgene wat eens hun huis was. Naast de stad zijn 'opvangkampen' geplaatst van dezelfde tenten of containers. Het ziet er allemaal treurig uit. Wat we wel zien zijn ook heel veel nieuwbouwprojecten. Er lijkt in no time weer grote appartementencomplexen er flats uit de grond te worden gestampt. Daarnaast gaat het normale leven verder, er wordt op het land gewerkt, boodschappen gedaan en thee gedronken.

Wanneer we die dag richting een dorpje fietsen om een plekje te zoeken waar we kunnen slapen worden komt er een auto van de Turkse politie langs ons rijden met vier politiemannen er in. Ze geven ons een stopteken en dus trappen we op de rem en sturen we naar de berm. Op hun vraag waar we vandaan komen en waar we heen gaan vertellen we dat we een kampeerplek zoeken in het nabijgelegen dorpje. Aha, ja die weten ze wel. Of we even achter hun aan willen rijden? En zo worden we twee kilometer lang geëscorteerd naar een picknickplek bij het dorp, langs de rivier bij een forellenkwekerij, met een restaurant waar we ons de forel goed laten smaken.

En waar we later die avond ook nog een Turks gezin treffen die hier met hun drie dochters komen picnicken. We raken met hen aan de praat (via Google translate) en de dochters willen alles over ons weten. Ze zijn super hartelijk en we worden uitgenodigd bij hun BBQ. Waarbij één van hen zich afvraagt waarom wij hier zijn en wat wij hier eigenlijk komen doen en of wij wel weten dat er een aardbeving is geweest? Ze blijkt bij navraag het toch wat raar te vinden dat wij hier zijn. En ik snap haar vraag heel goed. Maar als je met je mond vol tanden staat en even niet meer weet wat hier op te antwoorden dan schiet Google translate nogal te kort.. Want waarom zijn wij hier inderdaad en wat komen wij hier eigenlijk doen? Ik leg haar zo goed en zo kwaad mogelijk uit dat wij weten wat er is gebeurd en wij het verschrikkelijk vinden wat hun is overkomen. Het gezin blijkt in een container te wonen, hun hele huis is verwoest. Het gezin zelf is nog intact, maar de dochters hebben een paar van hun beste vriendinnen verloren. 

Wat ons raakt is dat dit hele gezin zo ongelofelijk hartelijk en gastvrij is. En ons, ondanks al hun verlies, compleet wil overladen met al het eten dat ze bij zich hebben. Na een gezellige avond liggen wij, onder de indruk van dit alles, hier nog na te denken in ons tentje. Hoe zou dat bij ons gaan? 

Ook de volgende dag is dat hetgeen wat we ervaren. We fietsen door getroffen dorpjes, waar de helft van de huizen niet meer overeind staat, maar waar dorpsbewoners met thee en kersen aan komen zetten en waar we volop in de belangstelling staan als we even stoppen voor een ontbijt. Maar het voelt allemaal ook wel raar en dubbel om hier doorheen te fietsen.

Die dag is sowieso het begin van wat een zware dag gaat worden. Ons doel is om een 75 km verderop gelegen camping te bereiken, vanwaar we verder door willen naar Mt. Nemrut (jawel Unesco, ik kom er nog op terug ;). En wegens de toenemende warmte willen we natuurlijk eerder beginnen en ook eindigen, echter een lekke achterband gooit helaas roet in die planning en maakt dat we langer door moeten. De route voert over een (voortdurend en behoorlijk op en neer gaande) gravelweg en dat maakt het er in deze warmte niet makkelijker op. En ik merk dat ik die dag weinig kracht en energie heb. Na een behoorlijk aantal stops om weer op krachten te komen zie ik mij in staat om steeds weer een volgende heuvel over te komen totdat we halverwege de middag eindelijk bij een camping aankomen. Die we voor ogen hadden ligt nog tien kilometer verder, maar het is op dat moment meer dan welletjes.

En daar krijg ik die nacht dan ook de bevestiging van. Na een lekkere maaltijd met rijst, gekruid vlees en groente duik ik meteen ons tentje in en hoop ik na een goeie nachtrust weer goed hersteld te zijn. Echter het loopt anders. Om 4.00 uur wordt ik wakker van gerommel wat mijn maag en darmen blijken te zijn en een uurtje later ligt alle inhoud eruit en heeft mijn lijf het volledig begeven. Ik kan mij van ellende niet eens meer bewegen of überhaupt lopend naar het nabijgelegen toilet komen. Gelukkig blijkt de camping ook nog kamers met bedden en een airco te hebben en daar breng ik de volgende twee dagen in door. Ik voel me een uitgewrongen dweil en aan fietsen kan ik voorlopig niet eens meer denken.

Het is daarna tijd om maar eens de balans op te gaan maken voor wat betreft onze plannen. Fietsen lukt niet omdat ik hersteltijd nodig heb en op onze route verder naar het Oosten lopen de temperaturen alleen maar verder op naar 42 graden. En eerder opstaan heeft ook geen zin als het om 11.00 uur al 34 graden is. Bovendien heeft het door dit getroffen gebied fietsen ook een emotionele impact op ons. Dus besluiten we om hier weg te gaan en met een bus naar het noorden te reizen. Naar de zwarte zee kust, waar de temperaturen nog een stuk koeler zijn (= 27 graden).

In de tussentijd wordt ik met zorg omringd door Roland en ook door Omer, een 'Koerdische Turk' die ik gemakshalve onze campingbaas zal noemen. Beiden voorzien me van water en watermeloen en Omer zweert bij de door hem gemaakt bergthee. Onze camping, bestaat overigens vooral uit een restaurant waar verder eigenlijk niemand kampeert. Want het toerisme ligt volgens Omer (die zelf ook in een tent woont) grotendeels plat door de aardbeving.

Lokaal toerisme is er echter meer dan genoeg. Want de Turken hebben die week vakantie en onze camping ligt aan een 2000 jaar oude Romeinse brug (de Cendere brug) waaronder een rivier stroomt. En de favoriete bezigheid van de  Turken in hun vrije tijd is gezellig eten / bbq / theedrinken en picknicken. Dus verschijnen er halverwege de ochtend al hordes mensen en allerlei families bij de rivier die hun hele huisraad, theestellen en enorme hoeveelheden eten meeslepen op zoek naar het beste plekje in de schaduw. Om eind van de dag gewoon lekker achter te laten wat men niet meer nodig heeft. Dus oogt het al na twee dagen als een complete vuilnisbelt.

Een bekend fenomeen hier en een doorn in het oog van Omer, waarvoor dit allemaal natuurlijk geen reclame is. Het doet me allemaal enigzins denken aan India. Tussen de hoeveelheden plastic tassen, flessen, bordjes, etensresten en achtergebleven schoenen, kleding etc schuifelen koeien op zoek naar iets eetbaars. Omer belt zich een aantal slagen in de rondte om het uiteindelijk voor elkaar te krijgen dat er na twee dagen toch mensen door de Gemeente worden opgetrommeld om de boel te komen schoonmaken.

Ondertussen ben ik na anderhalve dag dusdanig opgelapt dat ik een taxiritje naar de Nemrut Daği denk aan te kunnen. De berg Nemrut, maar specifiek de tempel erop is een werelderfgoed in Oost-Anatolië, in de Turkse provincie Adıyaman. Met 2150 meter is het de hoogste berg van het noordelijke Tweestromenland (Mesopotamië). Op de top van de berg, in een 50 meterhoge grafheuvel in de vorm van een piramide, is waarschijnlijk koning Antiochus Theos (69 - 40 v.Chr.) van Kommagene begraven. Voor de grafheuvel staat een complex met kolossale stenen sculpturen van koning Antiochus zelf, geflankeerd door twee leeuwen, twee adelaars enverscheidene Griekse, Armeense en Perzische goden, zoals Zeus, Tyche en Mithras. Rondom de grafheuvel liggen de stenen hoofden van de beelden.

Een zeer mythische plek die we graag willen zien! Het is al niet voor te stellen hoe men dit alles op deze desolate berg, waar toedertijd ook geen water was dit alles heeft kunnen maken.

Omer wil wel voor (een te hoog bedrag) taxichauffeur spelen. En omdat we weinig alternatieven hebben en hij wel een gunfactor heeft gezien zijn situatie brengt hij ons de berg omhoog, om ons bij terugkomst meteen voor zijn karretje te spanne. Want bij de camping staat dan inmidels alle verzamelde vuilnis klaar om opgehaald te worden. Wij moeten van Omer met de zakken op de foto want die hij daarna naar de krant sturen. Wij sputteren tegen dat wij dit niet helemaal netjes vinden, omdat wij dat vuilnis tenslotte helemaal niet opgehaald. Echter Omar wil er niets van weten, het gaat hem om de boodschap en de impact. Nouja, okay.. als het er aan bijdraagt dat Turken nu zelf hun eigen afval gaan opruimen in plaats van dit aan toeristen over te laten dan zijn wij de beroerdste niet. En dus trekken we voor de show wat werkhandschoenen aan, poseren we met het vuilnis en staan we de ochtend inderdaad in de krant. En we hopen hiermee onze bijdrage te hebben geleverd aan de Turkse milieu en bewustwording ;)

De volgende dag vertrekken we met een bus richting Dyabakir, waar we anderhalve dag moeten wachten voordat we een aansluiting hebben naar Ezerum. Alle bussen zitten vol. We balen hier aanvankelijk van, maar dat blijkt onterecht. Dyabakir blijkt een zeer interessante stad met wel een nogal heftige en bloederige geschiedenis. Vooral voor de Armeniërs die
hier rond 1895 woonden en die na rellen zijn vermoord. Meer recent zijn hier op 27 mei 2016 veel Koerden omgekomen na een escalatie tussen het Turkse leger en de Koerdische Arbeiderspartij (PKK).

En dat het Turkse leger hier graag met veel zeer zichtbaar vertoon de macht afdwingt zien we als we door de stad heen fietsen. Her en der rijden pantserwagens waar tot de tanden bewapende militairen uitstappen, het geweer in de aanslag en kogelgordels om het lijf heen gedragen.

Behalve dat is het een kleurrijke stad die mij ook hier weer doet denken aan de chaos, sjmoezeligheid en rommeligheid van India. Het leeft aan alle kanten en er gebeurd steeds van alles. En ook bij ons 'never a dull moment'.. Want tijdens een onderonsje tussen Roland en een straatkat haalt de laatsgenoemde (speels) uit naar de hand van Roland waarop een kras met wat bloed verschijnt. De GGD heeft mij tijdens de rabiës vaccinatie op het hart gedrukt dat je in dit soort gevallen de alarmcentrale moet bellen van je zorgverzekering voor een advies. En dat dit betekent dat je naar alle waarschijnlijkheid naar een plaatselijke kliniek moet voor nog twee nieuwe spuiten. Ook al ben je gevaccineerd. Dat alles is volgens Roland niet zo met hem gecommuniceerd, maar de site van de GGD is duidelijk en het antwoord van de alarmcentrale ook. En dus besluit Roland maar het zekere voor het onzekere te nemen en dus wordt onze wachttijd 'nuttig besteed' aan een bezoekje aan het plaatselijke ziekenhuis, waar Roland vrienden maakt met locale artsen, waar hij stuk voor stuk mee op de foto moet (maar misschien is dit nog voer voor een nieuw verhaal van Roland)..

Hebben we tot nu toe steeds leuke en gastvrije Turken ontmoet, dan kan het natuurlijk niet anders dan dat je zo ook een rotte appel in de mand treft. In ons geval was dit op het busstation van Dyabakir, waar we s'avonds om 22.00 uur onze bus hadden naar Ezerum.

Met de fiets in de bus reizen is in Turkije nooit een probleem geweest. We gaan naar het loket, kopen een kaartje, laten onze fietsen en bagage zien en vragen of deze mee kunnen en dat is altijd okay en dat heeft tot nu toe ook allemaal altijd gepast. Maar omdat de fietsen niet helemaal binnen de standaard afmetingen vallen (waarvan het onduidelijk is wat die precies zijn) vragen chauffeur en zijn hulpje doorgaans iets extra's, dat als een soort fooi in eigen zak verdwijnt. Inmiddels weten we (als ervaren busreizigers in Turkije) dat dit een extra bedrag is van 100 lira per fiets. Dus dat verwachten wij ook te moeten betalen op het moment dat wij klaar staan met onze spulletjes. Maar dit keer loopt het anders.
Hoewel we een kaartje hebben en er overduidelijk plek is in de bagageruimte voor twee fietsen besluit het hulpje van de buschauffeur dat deze niet mee kunnen. En op het moment dat wij hierover in discussie gaan wordt het ineens een machtsspel. Want ze kunnen uiteindelijk toch mee, maar alleen als we 800 lira extra betalen. Wij weigeren, omdat wij dat een onredelijk hoog bedrag vinden, echter men is niet voor rede vatbaar. Wij geven tenslotte 400 lire extra, maar ook hier is men niet tevreden over. Het hulpje smijt het geld op de grond. Onze fietsen, die inmiddels al in de bus liggen, worden er door de buschauffeur (die de bus uitkwam en de discussie zat was) letterlijk uitgetrokken en met bagage en al op straat gesmeten. En daarop springt Roland uit zijn vel en is het randje knokpartij. Tot aan dat moment probeerde ik nog steeds via Google translate in gesprek te blijven, wat best lastig is geworden nu er zich een groepje schreeuwende mannen om ons heen heeft verzameld. En daaromheen kijkt het hele busstation toe. Op het moment dat de buschauffeur weer de bus in springt en de bus in zijn achteruit parkeert om weg te rijden besef ik me dat we op zijn vroegst morgenavond pas weer een bus kunnen hebben, dat we weer 11 kilometer door het donker terug moeten fietsen naar de stad, dat het dan al twaalf uur is en we ook geen hotel meer hebben. En dus dat we eigenlijk geen andere keuze hebben. Dus spring in een laatste wanhoopspoging toch maar de al wegrijdende bus in, hou de chauffeur de resterende 400 lire extra voor zijn neus en zeg 'please'. En daarmee stopte ineens het hele theater. Chauffeur pakt de briefjes aan, rijdt de bus weer terug, onze bagage wordt weer ingeladen en zonder dat er nog enig woord over word gewisseld worden wij onze plaatsen toegewezen en vertrekken we. Aangestaard door alle passagiers die natuurlijk alles hebben kunnen volgen. Ook dit is Turkije..

Inmiddels zijn we vanuit Ezerum alweer doorgereisd naar de zwarte zee kust, waar Roland in een ziekenhuis gisteren zijn tweede rabiesprik heeft gehaald. En waar wij vervolgens over de vluchtstrook van de snelweg (een andere weg is er niet) weer op de fiets koers hebben gezet richting Georgië. Echter, zo ver is het nog even niet, want sinds vanochtend ligt Roland in de lappenmand (iets met darmen / maag en heel moe) en zijn we gestrand in een treurig hotel langs de snelweg waar werkelijk niks te beleven is. En aangezien Roland de dag vooral slapend doorbrengt en momenteel te ziek om hoe dan ook verder te reizen heb ik in ieder geval alle tijd om dit (inmiddels al heel erg lang geworden) reisverhaal aan jullie te schrijven. Waarmee ik de dag gelukkig al bijna om heb gekregen. Maar ik hoop voor morgen toch op een weer wat betere dag..

Liefs, Roland en Suus